Twee jaar geleden bracht Paulien Oltheten (1982) haar boek Theorie van de straat uit. Daarin introduceerde ze op humorvolle wijze haar blik op straattaferelen, die net zo persoonlijk en subjectief als wetenschappelijk was. Oltheten onderzocht bijvoorbeeld precies het wel en wee van rinkelende sleutelbossen aan wiegende mannenheupen. Ze fotografeerde en tekende de beweging na, compleet met muzieknootjes.

Vorige jaar zat de fotografe/onderzoekster een paar maanden in Moriya, Japan. Daar zette ze haar sociologische ontleding van het straatleven voort. Het resultaat van dat verblijf is nu te zien bij Galerie Fons Welters in Amsterdam.

De lichte galerie oogt als een projectruimte. Er staan lange werktafels met onder meer in hetr tafelblad geïntergreerde filmschermpjes. Foto's zijn her en der aan de muren geprikt, post-its ernaast geplakt. het is ook nog niet af, dit werk. Het begint pas - tenminste, als de fotografe het wil voortzetteb. Dat is te hopen. Olthetens werkperiode in Japan heeft namelijk weer nieuwe onderzoeksbevindingen opgeleverd.

Zo leren we middels twee exemplarische foto's dat een man een reling heel anders vastpakt dan een vrouw: steviger, en met zijn hele hand, in plaats van alleen met de vingertoppen.

Ook opvallend is de film die Oltheten maakte in Moriya. Daarin is te zien hoeze voorbijgangers op straat vraagt hun zojuist door haar waargenomen 'typische' gesdrag te herhalen. Behalve geestig zijn de opnames fascinerend, omdat blijkbaar niemand zich realiseert hoe hij loopt of zit. Wanneer Oltheten een ouder echtpaar verzoekt om opnieuw een helling op te lopen, 'gewoon net als daarnet' - dan beginnen die twee een soort toneelstukje op te voeren, waarbij ze zelfs stram in de maat gaan lopen.

Of dit 'typisch japans' is, daar laat Oltheten zich niet uit. En dat moet ook niet. Ze presenteert geen keiharde bewijslast, maar persoonlijke aanwijzingen. het is te hopen dat ze nog meer plaatsen gaat aandoen. Dan kan de kijker zelf stukjes informatie aan elkaar knopen als hij daar zin in heeft. Of gewoon lekker niet.